2022ko ekainak 03
Bilboko Campusa
Lourdes Verdes-Montenegro granadarrak irabazi du Deustuko Unibertsitateko Ingeniaritza Fakultateak antolatutako Emakume Teknologoarentzako Ada Byron Sariaren bederatzigarren edizioa. Bestalde, Julia Guiomar Niso kataluniarrak irabazi du Ada Byron Gaztea saria.
Sari horrek Microsoften urrezko babesa du, baita Bizkaiko Foru Aldundiarena, Danobatgroupena eta Emakunderena ere, eta Innobasque eta Basque Health Clusterren lankidetza. Sariak ekainaren 22an banatuko dira, Deustuko Unibertsitateko Donostiako campusean.
Lourdes Verdes-Montenegro Fisika Zientzietan doktorea da Granadako Unibertsitatean. Batez ere galaxien bilakaeraren maiztasun anitzeko azterketan oinarritzen da ikerketan, eta arreta berezia jartzen du behaketa erradioastronomikoetan. 1998an CSICeko zientzialari titular plaza lortu zuen Galaxietako Izarrarteko Ingurunearen profilarekin, lerro hori IAA-CSICen (gaur egun Severo Ochoa Bikaintasun Zentroa) hasiz. 2003an, galaxia isolatuen lagin bat eraikitzeko eta karakterizatzeko beharra identifikatu zuen, AMIGA (Galaxia Isolatuetako Izarrarteko Ingurunearen Analisia) diziplina anitzeko taldea osatuz, nazioarteko ikerketa-ildo berri bat sartuz. 2011n, ikertzaile hau irrati-astronomiaren erronka handian sartu zen: Square Kilometre Array (SKA) eraikitzea, munduko irrati-teleskopio handiena. Era berean, Espainiak SKAn duen partaidetza zientifiko eta teknologikoa koordinatzen duen planeta-mailako proiektu batean parte hartzeak aukera paregabea eman dio Afrikako profesionalen prestakuntzan laguntzeko eta STEM bokazioak sustatzeko.
Bestalde, Guiomar Nisok jaso du Ada Byron Gaztea saria. Telekomunikazio Ingeniaritzan lizentziatua eta Ingeniaritza Biomedikoan doktorea da Madrilgo Unibertsitate Politeknikoan. Egonaldiak egin ditu neurozientzian erreferentzia diren nazioarteko zentroetan, hala nola Max Planck Institute for Brain Researchen edo McGill Unibertsitateko Montrealgo Neurologia Institutuan, non doktoretza ondokoa egin baitzuen. Bere ikerketan neuroirudia erabiltzen du egoera zerebral osasuntsuak aztertzeko eta nola gertatzen diren alterazioak gaixotasun ezberdinetan, hala nola epilepsian, Alzheimerren gaixotasunean edo itsutasunean. Azken helburua da garunaren dinamika ulertzea, aplikazio klinikoak hobetzeko eta, azken batean, pertsonen bizitza hobetzeko. Niso doktoreak zientzia irekiko ekimen ugari gidatu ditu, eta aitzindaria izan da datu irekien gordailuak egiten (Open MEG Archives: Omega), garuneko seinaleak aztertzeko software irekia (Brainlife, Brainstorm, Hermes) eta estandar irekiak (Brain Imaging Data Structure: BIDS), ugaritasun eta gardentasun zientifikoa sustatzeko. Gaur egun, Brainlife-ren talde nagusiko kide da. Plataforma irekia garatzen du hodeian, garuneko datuen analisi segurua egiteko, eta BIDSko zuzendaritza-taldeko presidentea da, neuroirudiaren datuak antolatzeko estandar bat, gaur egun neurozientzia nola egiten den aldatzen ari dena. Nazioarteko hainbat sari jaso ditu dagoeneko haren ikerketa kalitateak, hala nola 2017an AXA Research Fund erakundeak emandakoa. Duela gutxi, Académica de Número de la Academia Jóven de España izendatu zuten.
Ehun eta berrogeita hamar hautagai baino gehiago
Epaimahaiak Ada Byron IX. Sarirako 154 hautagaitza jaso eta ebaluatu ditu. Horietatik 117 sari nagusirako aurkeztu dira (3.000 euro). Bestalde, Ada Byron Gaztea Sarirako (1.000 euro) 37 hautagaitza aurkeztu dira.
Edizio honen profilen artean, nabarmentzen dira ekoizpen zientifiko zabala, nazioarteko izaera eta esperientzia edo gizartearen bizi-kalitatea hobetzera bideratutako ikerketa aplikatuarekiko bokazioa. Era berean, bereziki Ada Gaztea hautagaien artean, protagonismo berezia hartzen dute hedapen zientifikorako multimedia plataformek edo sare sozialek.
Ohi bezala, hautagaiek jatorri geografiko zabala dute, baita jatorrizko hainbat prestakuntza ere; aurten, bereziki, Astrofisika, Fisika, Informatika eta Konputazioa, Elektronika eta Ingeniaritza Biomedikoa arloetako profesionalak nabarmentzen dira.
Sei herrialdetan dago saria
Emakume Teknologoarentzako Ada Byron saria duela bederatzi urte sortu zuen Deustuko Unibertsitateko Ingeniaritza Fakultateak, ikerketa eta garapen teknologikoaren arloan bokazio femeninoak sustatzeko, teknologiak bizitzako esparru guztietan eta garapen sozialean duen garrantziari prestigioa emateko, eta emakumeek zeregin eta ikasketa horiek gauzatzeak gizateriari ekarri dizkion lorpenei eta lanari balioa emateko.
Aurreko edizioetan, sarituak izan ziren: Montserrat Meya, adimen artifizialean eta itzulpen automatikoan aditua; Asunción Gómez, "Teknologia semantikoak" izenekoen ikertzailea; Nuria Oliver, Telefonica I+G zuzendaria; Regina Llopis, Adimen Artifizialari Aplikatutako Matematikan doktorea, Berkeley Kaliforniako Unibertsitatean (Estatu Batuak); María Ángeles Martín, Sevillako Unibertsitateko irakasle titularra.
Bestalde, hauek izan dira Ada Byron Gaztea sariaren irabazleak: Ana Freire, ingeniaria eta informatikan doktorea, Pompeu Fabra Unibertsitateko Ingeniaritza Eskolan (Bartzelona) ikertzailea eta irakaslea; Susana Ladra, informatikan doktorea eta matematikan graduatua; eta Jordina Torrents,
