2023ko otsailak 01
Bilboko Campusa
Demelsa Benito Sanchez irakasleari elkarrizketa egin diote El Correo egunkarian, sexu-askatasunaren aurkako delituen inguruko azken polemikari buruz. Delitu horiengatik zigortutako zenbaiti zigorra jaitsi ondoren, "bai, bai besterik ez da bai" legearen eraginez, Barne Ministerioak Balance de Criminalidad argitaratu zen duela egun batzuk, eta bertan sexu-erasoen delituengatiko salaketen gorakada nabarmena islatzen da. Demelsa Benito irakasleak zehaztu du igoera ez dela zertan ulertu zentzu negatiboan.
Barne Ministerioaren estatistiken arabera, delituak ez dira ugaritu, salaketak baizik, eta horrek hainbat azalpen izan ditzake. Horien artean, badirudi sentsibilizazio handiagoa dagoela sexu-askatasunaren aurkako jokabideen aurka, eta, horren ondorioz, gizarteak eta zigor-arloko justizia-sistemak babes handiagoa ematen dietela biktimei, eta, ondorioz, salaketa gehiago jartzen dituztela. La Manadaren kasuak, 2016an, sexu-erasoen aurkako erreakzioa piztu zuen herritarren artean. 2017an, Estatu Batuetan Me too mugimendua hasi zen, planeta osoan eragina izan zuena, eta sexu-erasotzaileen aurkako manifestazio ugari eragin zituen. Badirudi gertaera horiek eragina izan dutela orain estatistiketan islatzen diren sexu-askatasunaren aurkako delituen salaketetan.
Kriminalitatearen Balantzeak 2022rako erakusten dituen datuak, nolanahi ere, tentuz hartu behar dira; izan ere, nahiz eta aurreko bi urteekin alderatuta salaketen gorakada islatzen duten, ez da ahaztu behar 2020an eta, neurri txikiagoan, 2021ean, biztanleriak mugimen-muga estuak izan zituen pandemiaren eraginez, eta horrek eragina izan duela kriminalitatean.
Kriminalitate-balantzeak ere erakusten du salaketak nabarmen igo direla 2015etik, eta hori legezko faktoreek azaltzen dute. Urte horretan, sexu-adostasunaren adina 13 urtetik 16 urtera igo zen, eta delitu bihurtu ziren lehen ez ziren jokabideak. Adibidez, 2015. urteaz geroztik delitua da 16 urtetik beherako pertsona batekin edozein harreman sexual izatea (inplikatutako pertsonak adin eta heldutasun fisiko eta psikiko hurbilekoak direnean izan ezik). Lege-aldaketa hori estatistiken gorakadaren ondorio logikoa da.
Demelsa Benito irakasleak Evidencia empírica y populismo punitivo (J.M. Bosch, 2020) monografia argitaratu du. Bertan, kriminalitateari buruzko estatistikak politika kriminalaren diseinuan erabiltzearen garrantzia nabarmentzen da.
