Helena Maleno eta Hafsa Afail, Giza Eskubideen defendatzaileak eta migrazioetan adituak, Deustuko Unibertsitatean

Siriako eta Turkiako lurrikararen eragina eta Euskadiko errefuxiatuentzako inpaktuak bertatik bertara ezagutzeko antolatutako "Bizitza dardartzean" jardunaldian parte hartu dute.

 

Helena Maleno Deustuko Unibertsitatean

2023ko azaroak 14

Bilboko Campusa

Ellacuría Fundazioak, Deustuko Unibertsitatearen eta Bilboko Udalak elkartearen laguntzarekin, "Bizitza dardartzean. Babeslekua, giza eskubideak eta asiloa: epizentrotik haratago" izeneko jardunaldia egin zuten azaroaren 14an, CRAI liburutegiko Ellacuría aretoan. Jardunaldi honen bidez, zuzenean ezagutarazi nahi izan da Siriako eta Turkiako otsaileko lurrikararen eragina, bai eta kaltetutako lurraldetik Euskal Autonomia Erkidegoko errefuxiatuen artean eragin zituen ondorioak ere.

Era berean, Turkiar Ibilbidetik Europara sartzeak pertsonengan eragiten dituen inpaktuetara hurbiltzen lagundu zuen topaketak. Gai horri heldu zion Hafsa Afailal Giza Eskubideen aholkulari eta defendatzaileak, migrazioetan adituak, “Situación de DDHH tras el terremoto en Turquía: flujos migratorios y política internacional”. Salatu zuen migratzaileen eta errefuxiatuen aurkako diskriminazioa gero eta gehiago normalizatzen dela Turkian, "trukerako moneta edo dibisa" gisa hartzen baitira beste herrialdeekiko harremanetan. Guztion artean lan egiteko eskatu du, praktika diskriminatzaile horiekin amaitzeko.

Hizlarien artean zegoen Helena Maleno, Giza Eskubideen defendatzailea, kazetaria, idazlea, migrazioetan eta gizakien salerosketan aditua, eta " “La vulneración de los Derechos Humanos en la política fronteriza de la Unión Europea" hitzaldian, mugetan gertatzen denari buruzko testigantza urragarria eskaini zuen eta aldarria egin zuen "biktimei ez ezik, biktimagileei aurpegia jartzeko eta erantzukizunak eskatzeko", "heriotza eta indarkeria normalizatu ditugulako".

Malenok migrazio-politika "nekropolitikoak" deiturikoen barruan kokatu zuen, "nekromugak" eragiten dituztenak, hau da, sisteman "baztergarritzat" jotzen diren pertsona jakin batzuk heriotza baldintzetan jartzen dituztenak). "Mugetako erregimen" hori armamentu eta segurtasun enpresek kontrolatutako negozio handi batean oinarritzen dela esan zuen. Gardentasun faltaz hitz egin zuen, Tunisia edo Maroko bezalako herrialdeetan arrazakeriaren gorakadaz, eta sufrimenduarekin negoziatzen den "industria kriminal" baten existentziaz. Eta min horren erdian, emakumeak eta haurrak biktimizatu eta kriminalizatu egiten dira mugetako prozesuetan. Hori dela eta, laguntza sareen eta elkartasunaren boterearen garrantzia nabarmendu zuen.

Hafsa Afailalek eta Helena Malenok adierazi zuten egoera horren jatorrian mugak kanpora ateratzea dagoela. Eta giza eskubideen alde borrokatzen jarraitzeko deia egin zuten, bakoitzak bere esku hartzeko leku eta sistemetatik. 

Jardunaldiari hasiera eman zion Mónica Hernández Bilboko Udaleko Berdintasun, Bizikidetza, Lankidetza eta Immigrazio zuzendariak. Marisabel Albizu Ellacuria Fundazioko zuzendariarekin batera, honako hau adierazi zuen: "Herritar kritikoa eraiki nahi dugu, gaur egun gure bizilagunak diren pertsonak hartzeko eta haiekin bizitzeko aukera emango diguna". Ondoren, Leire Morquecho Alboan-eko Garapenerako Lankidetzako koordinatzaileak "Nazioarteko lankidetzaren ikuspegia krisi humanitarioko testuinguruetan" hitzaldian azaldu zuenez, Alboan larrialdi humanitarioko hainbat testuingurutan ari da tokiko eragileekin elkarlanean, eta, horri esker, "bakarrik iritsi ezin gaitezkeen lekuetara iritsi gaitezke".

Bestalde, Tony ORiordan Siriako Errefuxiatuentzako Jesuiten Zerbitzuko (JRS) zuzendariak "Terremoto en Siria. Antes, durante y después de la emergencia humanitaria” hitzaldian, honako hau ohartarazi zuen: "Siria apurka-apurka suntsitua izan da, isilean, orain Gaza bezala. Lurrikara esperientzia beldurgarria izan zen, inpaktu fisikoagatik eta psikologikoagatik. Gerra batean ez bezala, horrelako hondamendi naturalen aurrean, inor ez da seguru sentitzen, inon ere ez ".

Azkenik, jardunaldien ondorioak Gustavo de la Orden Bosch Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutuko ikertzaile elkartuak eta Nazioarteko Ekintza Humanitarioko NOHA Masterreko irakasleak atera zituen. Era horretako topaketen garrantzia azpimarratu zuen, unibertsitate irekiagoa, demokratikoagoa eta konprometituagoa eratzen jarraitzeko aukera ematen baitute. Gainera, azpimarratu zuen ekimen horiek oso garrantzitsuak direla ahanzturari aurre egiteko. Ahanztura horretan murgilduta daude gure inguruan hainbeste krisi humanitario, batez ere guztioi berdin eragiten diguten hondamendi naturaletatik eratorritakoak. Azkenik, Pedro Arrupek proposatutako lanarekin jarraitzearen alde egin zuen, hau da, egoera ororen aurrean giza duintasuna berrestearen alde.

Lurrikarak Sirian eta Turkian

Otsailean Siriari eta Turkiari eragin zieten lurrikara izugarriek milaka pertsona hil eta zauritu zituzten. Egoera kritikoa da Siriako gerra luzeak kolpatuta zegoen eskualde horretan. Hasiera-hasieratik mobilizatu ziren, nazioarteko komunitatea eta gizarte zibila biktimei laguntzeko. Hori gertatu zen Alboan-en kasuan, zeinak, Entreculturasekin eta Jesuiten Errefuxiatuentzako Zerbitzuarekin (JRS) eta Xavier Sarearekin batera, larrialdiko protokoloa jarri baitzuen abian, kaltetuenak artatzeko, batez ere Alepo inguruan. Larrialdi hori hiru lan ildotan egituratu zen:

- Premia biziko ondasunen banaketa (higiene zerbitzuak eta edateko ura).
- Laguntza sanitarioa eta psikosoziala ematea, batez ere, kasu askotan familiekin bateratzeko beharra duten haurrei.
- Epe luzerako erantzun jasangarria sortzea, pertsona horiek beren bizitzak berreskuratu ditzaten.

Larrialdi horrek erantzun handia jaso zuen euskal herritarren aldetik, eta Alboan erakundearen bidez bideratu zen, JRSrekin lankidetzan.