2022ko martxoak 22
Donostiako Campusa
Iñaki Erauskinek, Donostiako campuseko Deusto Business School-eko irakasleak, Ukrainaren Errusiaren inbasioak izango duen eragin ekonomikoa aztertu du diariovasco.com-erako.
Erauskinek dioenez, Errusiak Ukrainan egindako inbasioak nabarmen hondatu du susperraldi ekonomiko mailakatua, pandemiaren okerrena igaro ondoren, herrialde subirano aske baten inbasioak dakarren giza hondamendiaz haratago. Badirudi azken egunotan akordioren bat lortzeko aukera gehiago dagoela, baina oraindik ez dago ezer egia.
Zer gerta daiteke datozen asteetan? Segurua dirudi errentaren hazkundea murriztuko dela eta inflazioa handituko dela. Europako Banku Zentralaren kalkuluen arabera, 2022an euroaren eremuaren hazkundea murriztu egingo litzateke, 2021eko abenduan egindako aurreikuspenekin alderatuta, ehuneko 0,5 punturen ( % 3,7ra arte) eta ehuneko 1,9 punturen (% 2,3ra arte) artean. Bestalde, 2022an, batez besteko inflazio tasak gora egingo luke, berriz ere, abenduko aurreikuspenen aldean, ehuneko 1,9 punturen ( % 5,1eraino) eta ehuneko 3,9 punturen (% 7,1eraino) artean (Espainiako Bankuko gobernatuen hitzak dira; jarraian dator erreferentzia). Hori guztia, noski, Errusiaren inbasioaren irismenaren eta iraupenaren araberakoa da.
Duela egun gutxi, Espainiako Bankuko gobernadoreak errusiarren inbasioak eragingo dizkigun mekanismoak zehaztu zituen, ikuspegi ekonomiko batetik:
- Prezio energetikoak (gasa, petrolioa) eta ez-energetikoak (zerealak, ekilore-olioa) igotzea.
- Merkataritza murriztea, bai zigor ekonomikoen eraginagatik, bai Ukrainako eta Errusiako ekonomiek okerrera egin dutelako.
- Hegakortasun handiagoa finantza merkatuetan eta finantzaketa-kostu handiagoa kapital merkatuetan, baita ziurgabetasun handiagoa ere.
- Konfiantza txikiagoa, kontsumo eta inbertsio txikiagoa ekar dezakeena. Izan ere, gobernadoreak adierazi duenez, gatazkaren larritasuna eta iraupena bereziki nabarmenak ziren zenbait egoeratan, kanal horrek eragindako BPGaren galera esanguratsuak izan litezke.
Gerturatzen ari zenaren eta are larriagotzearen ebidentziak nabariak dira: elektrizitatearen, erregaiaren, gasaren eta ondasun jakin batzuen prezioaren igoerak (ekilore-olioa), garraioaren sektoreko greba, eta mobilizazioak nekazaritza eta arrantza sektorean.
Ez dago konponbide magikorik nahiko globala den arazo baterako. Alde batetik, Europar Batasunak Errusiako eta Ukrainako energien mende gutxiago egon beharko luke (epe ertain eta luzera), eta horrekin batera, enpresei ematen zaizkien laguntzak erlaxatu beharko lituzke, eta energiari mugak jarri eta kolektibo ahulenei laguntzak eman beharko lizkieke (epe laburrean). Hurbilago, gobernadoreak aurreratu du 2022an ez zituela interes-tasak igoko baldintzak aldatzen ez baziren, baina orain adierazi du, epe ertainerako inflazio-aurreikuspenak aldatzen badira eta finantzaketa-baldintzak gure helbururanzko % 2ko aurrerapenarekin bat ez badatoz, prest gaudela aktiboen erosketa garbien plana berrikusteko, bai zenbatekoari dagokionez, bai iraupenari dagokionez.
Gainera, interes-tasen edozein doikuntza APParen [Asset Purchase Programme/Aktiboak Erosteko Programa] esparruan gure erosketa garbien amaieratik denbora pixka bat igaro ondoren egingo da (sometime after), eta pixkanakakoa izango da. Joan den astean AEBetako Erreserba Federalak interes-tasak pixka bat igo izanak eta igoera gehiago ezarri izanak ez dio hazkundeari lagunduko, inflazio handiagoa saihestu nahian. Egoera honetan, interes-tasak igotzen ez badira, inflazioa deskontrolatzeko arriskua dago, eta, igotzen badira, errentaren eta enpleguaren susperraldiak okerrera egiteko arriskua.
Hautabide zaila.
Era berean, arreta berezia jarri behar zaie errenta baxuenak dituzten familiei eta energia-enpresa intentsiboenei, une honetan kaltetuenak baitira, hautatutako eta aldi baterako laguntzak baitituzte.
Azkenik, une honetan garrantzitsua den gai bat aipatu nahi dut, eta gobernadorea aipatuko dut berriro: errenten Ituna. «Errenten itun horrek banaketa bat ekarri behar du, enpresen eta langileen artean, ekonomia nazionalaren errenten murrizketaren aurrean, azken kostuen igoerek dakarten munduko gainerakoaren aurrean». Berriro diot: kostuak banatzea da kontua. Inplikatutako eragile guztiek galera bat onartu behar dute. Langileek ezingo diote epe laburrean erosteko ahalmenari eutsi, eta enpresak ez dira gai izango beren marjinei eusteko. Doikuntza guztia langileei egokituko balitzaie, epe ertainean enpresek ere ondorioak jasango lituzkete, eskaeran atzerakada handia izango bailukete. Aitzitik, egungo egoeran doikuntza guztia enpresen gain jarriko bagenu, horietako asko ixtera behartuko lirateke, eta beste askok lehiakortasun-galera nabarmenak izango lituzkete, etorkizuneko inbertsio-ahalmenari eragingo lioketenak. Horrek guztiak, azkenean, enplegu eta ongizate gutxiago sortuko litzateke herritarrentzat.
Ikusiko dugu.
Post osoa, hemen
