2023ko martxoak 30
Garate aretoa
Deustuko Unibertsitateak eta Banco Santanderrek martxoaren 30ean banatu zituzten Inpaktu Zientifiko eta Soziala duten Deusto-Santander Ikerketa Sarien XVIII. edizioko sariak. “El diseño y evaluación de una intervención psicológica para mejorar la salud mental” ikerketa lanak lortu du lehen saria; accesita, berriz, Inspira Steam-nesken artean bokazio zientifiko teknologikoak sustatzeko proiektuari eman zaio.
Santanderrek lankidetza egonkorra du Deustuko Unibertsitatearekin, Santander Unibersidadesen bitartez, 2004az geroztik, hainbat ekimen akademiko bultzatzeko, ikasleen, irakasleen eta ikertzaileen aurrerabidean laguntzeko helburuarekin. Hala, besteak beste, honako jarduera hauek babesten ditu: nazioarteko mugikortasunerako beka programak, ikerketa lana Deusto-Santander Sariaren bidez, eta unibertsitate ekintzailetza, hainbat proiekturekin, hala nola, creaction!
Deustuko Unibertsitateko errektore José María Guibertek gogora ekarri eta eskertu du Santanderrek emandako laguntza, kalitate zientifikoaz gain ekarpen espezifikoa duten ikerketa proiektuak nabarmentzen laguntzen baitute, ekarpen sozial, berritzaile eta zeharkako inpaktuarekin. Edizio honetan, bi ikerketa lanek gizartean bereziki garrantzitsuak diren gaiak jorratzen dituzte: osasun mentala eta emakumea karrera zientifiko teknikoetan. Eta, bertan, ikerketa lanaz gain, gizarte ekintzarako eta eraldaketarako urrats sendoa ematen dute".
Bestalde, Matías Rodríguez Inciartek, Santander-Universidadeseko presidenteak, bi erakundeen arteko 19 urteko lankidetzan sortu den elkarrenganako konfiantza harremana azpimarratu du, eta adierazi du Banco Santanderrentzat unibertsitateei laguntzea dela gizartearen garapenean laguntzeko modu argiena, ziur baikaude egungo gizarteak aurre egin behar dien arazo sozial, ingurumeneko, demografiko eta ekonomiko handiek unibertsitatetik, zientziatik eta ikerketatik soilik erantzungo dutela".
Ekitaldian izan dira, besteak beste, Rosa Santibáñez Deustuko Unibertsitateko Ikerketa eta Transferentzia errektoreordea eta Banco Santanderren ordezkariak: Patricia Arias erakundeko lurralde-zuzendaria, Susana García Espinel Santander Universidadeseko eta Espainiako Unibertsitateko zuzendariak; Errose Montoya Erakundeetako zuzendaria; Ramón Bolado Universidadeseko merkataritza zuzendaria; eta Silvia Santamaría Deustuko Unibertsitateko Santanderren sukurtsaleko zuzendaria.
Osasun mentala zaintzea
Ia 300 pertsonak parte hartu dute Susana Gorbeña buru duen ikerketa taldeak diseinatu eta ebaluatutako ikerketa lanean, “El diseño y evaluación de una intervención psicológica para mejorar la salud mental”, eta Deusto-Santander Universidades Saria irabazi du. Lagina hiru kolektibok osatzen dute, eta emaitzek erakutsi dute proiektua eraginkorra dela osasun mental positiboan hazkunde estatistikoki esanguratsuak sortzeko eta ondoez emozionalaren adierazleak murrizteko.
Lana bi fasetan egin da. Lehenik eta behin, taldeko esku hartzea diseinatu zen, bi orduko asteko 10 saioko esperientzia tailerraren formatuan. Helburua zen ongizate subjektiboarekin, psikologikoarekin eta sozialarekin lotutako dimentsio guztiak lantzea. Diseinua, teorian, Keyesen osasun mental positiboaren edo loraldiaren ereduan oinarritzen da. Eskuliburu bat ere prestatu zen, saio bakoitzaren deskribapen zehatzarekin, iradokitako materialekin eta proposatutako jarduerekin, baita tailerreko gidariak prestatzeko estrategia ere.
Bigarren fasean, hiru talderekin probatu zen esku hartzea: curriculumetik kanpoko jarduera gisa hainbat tailer eskaini zitzaizkien unibertsitateko gazteei, zahartze aktiboko programetan (DeustoBide eta BBK Sakoiko) dauden adinekoei eta Gorabide Elkarteko adimen desgaitasuna duten pertsonen senideei. Horietan guztietan, eraginkortasuna positiboa izan zen, eta, gainera, Covid-19a dela eta, dokumentatu ahal izan da, pandemia bezalako egoera txarretan, esku-hartzeak osasun mentala babesten eta sustatzen lagun dezakeela, eta hobekuntzak ikusten direla talde parte hartzaileetan eta, aldiz, esku hartzearen mende ez dauden taldeetan, murrizketa nabarmenak ongizatearen adierazleetan eta igoera nabarmenak ondoezaren adierazleetan.
Azkenik, arrakastaz probatu da esku hartzea online eskaintzeko aukera, eta Bolognako Unibertsitateko ikasle italiar talde batekin esperimentatu da, C. Ruini irakaslearen laguntzarekin. Proiektuak bizirik jarraitzen du ikasturte honetarako programatutako 5 tailerrekin eta abian diren lau argitalpen zientifikoekin.
Hauek dira ikerketa taldeko kideak: Susana Gorbeña zuzendariaz gain, Ignacio Gómez Marroquín, Ioseba Iraurgi, Patricia Penas, Leila Govillard, Alejandro Amillano, Onintze López de Letona, Patricia Macía eta Sare Sarrionandia.
STEAM ikasketekiko interesa
Helburua da gazteen artean bokazio zientifiko teknologikoak sustatzea da, batez ere nesken artean, accesita irabazi duen “Inspira STEAM” proiektuaren helburu nagusia. Gaur egungo mundu hiperteknologizatuan, pertsonek trebetasun eta ezagutza zientifiko teknologikoak eskuratu behar dituzte eguneroko bizitzarako. Horregatik, garrantzitsua da hezkuntzak gazte guztiak sartzea arlo horietan alfabetatzeko aukera berdintasunaren xedapenean. Hala ere, kezkagarria da ikasketa horien eskariaren murrizketa, eta, bereziki, nesken artekoa.
Testuinguru horretan sortu zen proiektu aitzindari hau, ikerketa, zientzia eta teknologiaren munduko emakume eta gizon profesionalek borondatez ematen dituzten sentsibilizazio eta orientazio ekintzetan oinarrituta. Horren bidez, neska gazteek STEAM arloekiko duten interesa areagotu nahi da, eta lehen hezkuntzatik bokazio zientifiko teknologikoak sustatu nahi dira, hurbileko erreferente femeninoak eskainiz, aholkulariak, eta neskei ikasketak aukeratzea baldintzatzen duten identifikatu diren alderdiak landuz.
Saioetan, lanbide horiei buruzko zalantzak eta eragozpenak uxatzen, motibazioak argitzen eta autoestimua indartzen laguntzen zaie, nahi izanez gero, karreraren bideari ekiteko. Duela urte batzuetatik hona, aholkulariak ere sartu dira bideratzaileen taldean, haiek ikasgelan egiten duten lana babestuz.
Proiektuaren gakoak dira, besteak beste, gertuko emakume zientzialari eta teknologoen erreferente berriak eskaintzea, neskek eta mutilek STEAM lanbideak ezagutzea eta herrialdearen garapen sozial eta ekonomikoa gizonen eta emakumeen artean gertatzeko beharra nabarmentzea. Horretarako, zientzia eta teknologiako lanbideari buruz sentsibilizatzen eta orientatzen lan egiten da, emakume zientzialariak eta teknologoak ikusarazten dira historian zehar eta gaur egun, eta dauden estereotipoak ezagutarazten dira, ikasketen edo erabakien aukeraketa baldintzatu ez dezaten.
Hauek dira Inspira Steam taldeko kideak: Mari Luz Guenaga (ikertzaile nagusia), Andoni Eguíluz, Pablo Garaizar, Iratxe Menchaca, Oihane Zarate, Estibaliz Linares, Ander Mimenza, María Torres, Usue Macías, Irene Montserrat eta Idoia Bergera.
