2022ko ekainak 22
Madrilgo Egoitza
Osasun Digitalaren Elkarteak (ASD) eta Deusto Business Schoolek (DBS) ikerketa-proiektu baten emaitzak argitaratu berri dituzte. Proiektu horretan lanean aritu dira azken urte eta erdian, txostenen, eta tailerren bidez, eta, ondorioa izan da osasun digitalari buruzko prestakuntza eman behar zaiela osasun arloko profesionalei, eta, aldi berean, gure osasun eta gizarte sistemetan osasun digitalaren balioa neurtzeko teknikak eta metrikak garatu behar direla.
Eraldaketa digitalak bizitzako esparru eta jarduera sektore guztietan eragiten duen testuinguruan, osasunak ere arreta behar du. Adituek osasun sistemen eraldaketa ezinbestekotzat jotzen dute kalitatea, erresilientzia, iraunkortasuna eta gaitasun berritzailea hobetzeko.
Balioetan Oinarritutako Osasun Digitala Osasunaren arloan balio sorkuntza errazteko tresnak edo/eta euskarri digitalen erabilera gisa ulertzen da eta gaur egun sortzen ari den prozesua den arren, ados dago potentzial eraldatzaile ukaezina eskaintzen duela adierazteko.
Balioetan oinarritutako osasun arreta (Value Based Healthcare, VBHC), mundu osoko erreferentziazko osasun sistema askotan hedatzen ari da. Bestalde, Osasun digitala oraindik garatzen ari den kontzeptua da, eta horretarako eredu eta kontzeptu esparru posible asko daude, baita gizartean duen balioa kuantifikatzeko moduak ere. Jaime del Barrio, Osasun Digitaleko Elkarteko presidenteak dioenez “ez dago biderik, baina gure eginkizuna pasatzea da, bideak eginez igarotzea,… osasun sistemei aplikatutako eraldaketa digitalean aurrera egiteko beharraz ari garenean, izan ere elkarrekin froga zientifikoen zehaztasunetik jarraitu beharreko marka ezartzen dugu”.
Osasun Digitalaren Elkarteak eta Deusto Business Schoolek aurkeztutako lanak literatura garrantzitsuenaren eguneraketa eskaini nahi du Balioetan oinarritutako osasun digitala kontzeptuaren inguruan marko kontzeptual bat sortzeko helburuarekin. Kontzeptuaren sortzaileek diotenez, beharrezkoa da ondo zehaztea Balioetan Oinarritutako Osasun Digitala (Value Based Healthcare) kontzeptua eta horren ondorioak, osasun-sistemen beharrezko eraldaketaren aurrean sortzen ari den kontzeptuari indarra emateko, eta, horrela, prozesu eraldatzaile honen kalitatea, erresilientzia, iraunkortasuna eta gaitasun berritzailea hobetzeko. Maria Errea, ikertzaileak, berretsi duenez, "bilaketa bibliografikoaren lan zehatza, orain arte argitaratutakotik balioak biltzea eta ateratzea ez da erronka hutsala izan, baina dagoeneko egina dago eta hemendik aurrera erreferentea izango da".
Txostenak hainbat tresna eskaintzeko proposamenean sakontzen du, sendotzen lagunduko dutenak eta Osasun Sistema Nazionaleko interes-talde guztientzat onuragarriak izango diren aldaketa nabariak lortzeko balioko dutenak. Helburu horrekin, garatutako lana argitaratutako literaturaren irismenaren berrikuspena egitean oinarritu da, Osasun Digitalaren kontzeptuari eta/edo haren balioari dagokienez, lehenik eta behin hainbat definizio daudela egiaztatzeko, baina baita value-based healthcare mugimendua nabarmen finkatzen ari dela mundu mailako osasun-sistema liderretan, ekimen garrantzitsuekin, bereziki osasun-emaitzak neurtzeko nazioarteko estandarizazioaren planoan (ICHOM standard sets) eta osasun erakundeen mailan aurrerapen hori gidatzeko ibilbide orriak sortzean.
Roberto Nuño, proiektuaren ikertzailearentzat, beharrezkoa eta egokia da, ikerketa, asistentzia eta irakaskuntza arloetan aplikazio hobea izateko oinarri akademikoak ezartzen baititu. Gainera, lan honekin balioetan oinarritutako osasun digitalari buruzko galdetegia baliozkotu da, osasun langileek errutinaz erabil dezaten. Galdetegi hori baliagarria izango da osasun erakundeen informazioa biltzeko eta erakunde horien eta haien langileen osasun digitalaren heldutasun eta aurrerapen maila ezagutzeko. Halaber, lan horri esker, Balioetan oinarritutako osasun digitalean aurrera egiten laguntzeko checklist bat dago. Bi tresna horiek osagarritzat hartu beharko dira ematen duten informazioari dagokionez
Osasun Digitalaren elkarteko bokal Marisa Merinoren arabera, garrantzitsua zen abiaburua ezartzea, baina baita parte hartzen duten eragileak gaitzen laguntzea eta Osasun Digitalaren Elkartetik ezarritako Ibilbide Orria gidatzea ere.
Osasun erakundeetan eta Osasun Sistema Nazionalean SDBVn aurrera egiteko eman beharreko urrats nagusien artean, osasun profesionalek Osasun Digitaleko konpetentziak ezagutu beharra nabarmentzen da, bai eta Osasun digitalaren balioa neurtzeko teknikak eta metrikak garatzea.
Beharrezkoa da Balioetan Oinarritutako Osasun Digitalean eta Osasun Digitalean trebatzea, baita SDBV kontzeptua zabaltzea ere. Esaterako, pazienteak zein gizarte osoa inplikatzeko osasun-foroen bidez, baita osasun profesionalentzako prestakuntza planen bidez, edo start-upentzako tutoretza ikastaroen eta etorkizuneko inbertitzaileentzako prestakuntzaren bidez Balioetan Oinarritutako Osasun Digitalaren SDBV eremuan (Business Angels).
Era berean, Balioetan Oinarritutako Osasun Digitalaren ikerketaren sustapena eta aitorpena beharrezkoa dela ondorioztatzen da, adibidez, arlo horretako ikerketa proiektuetarako saria sortuz.
Ideia batzuek Balioetan Oinarritutako Osasun Digitalean aurrera egiteko baliabideen kudeaketa eta praktikak hobetzeko beharra iradokitzen dute. Osasun-arloko produktuak eta zerbitzuak eraldatzeko prozesua, adituek ulertzen dutenez, profil profesional berrien beharra nabarmentzen ari da. Alde batetik, beharrezkoa izango da datu analistak, ingeniari biomedikoak eta sortzen ari diren beste profil batzuk prozesuan integratzea. Bestalde, beharrezkoa dirudi profesionalen artean rolak aldatzea, hau da, Osasun Digitalean dituzten gaitasunak areagotu beharko dituzte.
Hori guztia ezinbestekotzat jotzen da osasun-erakundeetan Balioetan Oinarritutako Osasun Digitalean aurrera egiteko ekimenak ezartzeko praktika onak bermatzeko.
Hori dela eta, osasun arloko produktu eta zerbitzuen eskaintza Balioetan Oinarritutako Osasun Digital batera eraldatzeko prozesuak ezagutza, borondatea, lankidetza eta denbora uztartzea eskatzen du. Proiektu horrekin, ASD eta DBS-k aldaketa liderrei ezagutza/ebidentzia eta tresnak eskaini nahi dizkiete euren aurrerapenerako.
